21.3.2019 Πηγή: www.lifo.gr
Τρία χρόνια μετά την αποκαλούμενη “Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας” που θα έλυνε το ζήτημα, τίποτα δεν λύθηκε ενώ η χώρα έχει μετατραπεί σε κρατητήριο προσφύγων και μεταναστών.
Με αφορμή τη συμπλήρωση των τριών χρόνων από την λεγόμενη συμφωνία (που όμως δεν είναι συμφωνία) μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκίας για το προσφυγικό, 25 οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων με επιστολή τους προς τους Ευρωπαίους ηγέτες κατήγγειλαν ότι αυτή έχει οδηγήσει σε επικίνδυνες και αναποτελεσματικές πολιτικές στην Ελλάδα.
Οι οργανώσεις αυτές που ασχολούνται με το προσφυγικό (μεταξύ των οποίων και το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, η Amnesty International, οι Γιατροί του Κόσμου κ.α ) αναφέρονται στις άθλιες συνθήκες στις οποίες μένουν οι πρόσφυγες και κατηγορούν την ευρωπαϊκή πολιτική “που παγιδεύει τους αιτούντες άσυλο στα “hotspot” των ελληνικών νησιών”.
“Ενώ ο αριθμός αιτήσεων ασύλου στην Ευρώπη τα τελευταία τρία χρόνια έχει μειωθεί, ο αριθμός αιτήσεων ασύλου που υποβλήθηκαν στην Ελλάδα αυξήθηκε κατακόρυφα” αναφέρουν και “μόνο στη Λέσβο, για παράδειγμα, ο αριθμός των αιτήσεων ασύλου υπερδιπλασιάστηκε μεταξύ 2016 (5.000 αιτήσεις) και 2018 (17.270 αιτήσεις)”.
Οι συγκεκριμένες οργανώσεις καταγγέλλουν επίσης ότι οι αιτούντες άσυλο παρεμποδίζονται να εγκαταλείψουν τα ελληνικά νησιά και να μεταφερθούν στην ευρωπαϊκή ηπειρωτική χώρα όπως οι ίδιοι επιθυμούν και ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις “ασκούν υπερβολική πίεση στους κατοίκους των νησιών, στις τοπικές αρχές και στην Ελλάδα, ενώ οι συνθήκες υποδοχής, μεταξύ των οποίων και οι μηχανισμοί προστασίας των αιτούντων άσυλο, εξακολουθούν να είναι υποβαθμισμένοι”.
Άλλη μία αξιοσημείωτη διαπίστωση τους είναι πως “Η προσδοκία ότι οι περισσότεροι νεοαφιχθέντες θα μπορούσαν να επιστραφούν στην Τουρκία στο πλαίσιο της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, αποδείχθηκε επικίνδυνα μη ρεαλιστική”.
Στο ίδιο πνεύμα και η ανακοίνωση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, αναφέρει ότι “Τα τελευταία τρία χρόνια, η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας έχει εγκλωβίσει χιλιάδες άντρες, γυναίκες και παιδιά σε υπερπλήρεις χώρους που χαρακτηρίζονται από έλλειψη υγιεινής και ασφάλειας, απαράδεκτες συνθήκες και περιορισμένη πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες υγείας, με αποτέλεσμα την επιδείνωση της υγείας τους και εκτεταμένη δυστυχία…”. Σύμφωνα με τον Εμανουέλ Γκουέ, επικεφαλής της αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη χώρα μας, «Η Ελλάδα έχει γίνει αποθήκη για τους άντρες, τις γυναίκες και τα παιδιά που απέτυχε να προστατεύσει η Ευρωπαϊκή Ένωση». https://msf.gr/magazine/tria-hronia-meta-i-symfonia-ee-toyrkias-diaionizei-ton-egklovismo-kai-tin-apognosi-ton
Η “συμφωνία” που έγινε ανάμεσα στους ηγέτες των 28 της ΕΕ και τον Αχμέτ Νταβούτογλου προέβλεπε την έναρξη της επαναπροώθησης παράτυπων μεταναστών από τα ελληνικά νησιά στην Τουρκία από την Κυριακή 20 Μαρτίου 2016 και χρηματοδότηση της Άγκυρας με 3+3 δισεκατομμύρια ευρώ.
Γιατί εγκλωβίζουν τους πρόσφυγες στα νησιά
Το βασικό συμπέρασμα που προκύπτει από τις διαπιστώσεις που κάνουν οι ανθρωπιστικές οργανώσεις που ασχολούνται με το προσφυγικό είναι ότι τρία χρόνια μετά αποδείχθηκε ότι η “συμφωνία” ΕΕ-Τουρκίας λειτουργεί σε βάρος τόσο των προσφύγων, όσο και της Ελλάδας η οποία έχει γίνει αυτό που απεύχονταν, μια “αποθήκη” μεταναστών και προσφύγων, διευκολύνοντας την υπόλοιπη Ευρώπη και ειδικά την κεντρική Ευρώπη και τη Γερμανία που τους θέλει εγκλωβισμένους εδώ, μακριά από τα σύνορά τους .
Η Τουρκία από την άλλη, λαμβάνει σημαντικά οικονομικά ανταλλάγματα, κάνοντας ότι δήθεν συμβάλλει στην επίλυση. Παρότι δημοσίως οι Ευρωπαίοι την επαινούν για την συμβολή της, όπως και την Ελλάδα, στην πραγματικότητα πιστεύουν ότι εκείνοι σταμάτησαν τις ροές κυρίως με το κλείσιμο του λεγόμενου βαλκανικού διαδρόμου.
Το μεγάλο βάρος ωστόσο στην ΕΕ το σηκώνει αναμφίβολα η Ελλάδα -και όχι επιτυχώς- ενώ τα ελληνικά νησιά, όπως όλοι ομολογούν, δέχονται μεγάλη πίεση.
Η ελληνική κυβέρνηση δεν εξήγησε ποτέ καθαρά για ποιον λόγο υποχρεώνει τους πρόσφυγες και μετανάστες να μένουν στα νησιά και τους απαγορεύει να μετακινηθούν στην ηπειρωτική Ελλάδα. Ο πρώτος υπουργός Μεταναστευτικής πολιτικής, Γιάννης Μουζάλας, αναφερόταν πάντα με μισόλογα στο θέμα αυτό, αποφεύγοντας να αναφέρει τον πραγματικό λόγο. Αρχικά είχε μάλιστα αφήσει να εννοηθεί ότι αυτό ήταν υποχρέωση της Ελλάδας η οποία προέκυπτε από τη “Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας”, αλλά κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Καμία συμφωνία δεν δεσμεύει την Ελλάδα να τους κρατάει στα νησιά. Αυτό έχει ζητηθεί στην ελληνική κυβέρνηση από τους Ευρωπαίους και ειδικά από τη γερμανική κυβέρνηση, προκειμένου να μην είναι εύκολο το πέρασμα των προσφύγων στην Ευρώπη. Η αλήθεια δηλαδή που αποφεύγουν όλοι να πουν, είναι ότι η ευρωπαϊκή ηγεσία έχει ζητήσει από την Ελλάδα να μετατρέψει στην πράξη τα ελληνικά νησιά σε “κρατητήρια” για τους πρόσφυγες. Και αυτό δεν προκύπτει από καμία δεσμευτική συμφωνία με νομική ισχύ. Η ελληνική κυβέρνηση απλώς δέχθηκε να κάνει ότι (ατύπως) της ζήτησαν.
Οι “επικίνδυνες προτάσεις που απέρριψε” ο Τσίπρας
Οι περισσότεροι ίσως θυμούνται ότι ο Αλέξης Τσίπρας μετά τη σύνοδο της ΕΕ για το προσφυγικό που πραγματοποιήθηκε το 2015, είχε δηλώσει ότι δέχθηκε μία “επικίνδυνη” όπως την είχε χαρακτηρίσει τότε πρόταση, να δημιουργήσει η Ελλάδα στρατόπεδο για να δεχθεί 50.000 πρόσφυγες, αλλά ισχυρίστηκε ότι “την απέκρουσε”.
Πριν από λίγες μέρες ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Δ.Βίτσας, αποκάλυψε ότι «Αυτή τη στιγμή έχουμε περίπου 75.000 στην Ελλάδα” και ότι αν τα πράγματα πάνε όπως πέρυσι από την πλευρά των ροών, το 2019 θα έχουμε “έναν αριθμό περίπου 90.000, ίσως και λίγο παραπάνω». Όλα αυτά με βάση τα επίσημα στοιχεία και όσους καταγράφονται μόνο. https://www.lifo.gr/now/greece/228150/vitsas-perissoteroi-apo-90-000-prosfyges-tha-einai-stin-ellada-eos-to-telos-toy-2019
Πίσω στη τη μίνι Σύνοδο Κορυφής για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης πριν από τρία χρόνια, όταν αποχωρώντας ο Αλέξης Τσίπρας είχε δηλώσει εκτός από το ότι απέκρουσε την πρόταση για τους 50.000 πρόσφυγες, ότι αυτός παρέμεινε στις αρχικές του δεσμεύσεις: “να ολοκληρώσουμε τα hotspots, τα κέντρα υποδοχής στα πέντε νησιά και να πραγματοποιήσουμε το συντομότερο δυνατόν και την υποχρέωσή μας για 10 συν 10 χιλιάδες θέσεις στην ηπειρωτική χώρα”.
Πιο συγκεκριμένα ο πρωθυπουργός είχε πει επίσης ότι “υπήρχαν τρεις παράλογες προτάσεις. Και οι τρεις απερρίφθησαν.” Αυτή για τους 50.000 ήταν η “πρώτη παράλογη πρόταση”. Αντί αυτής, μας είχε πληροφορήσει τότε, “προτείναμε –και έγινε αποδεκτό- να προωθηθεί μελλοντικά και υπό προϋποθέσεις η διαδικασία της επιδότησης με άμεση χρηματοδότηση από την ΕΕ ενοικίου για 20 χιλιάδες πρόσφυγες, πράγμα το οποίο θεωρούμε ότι θα είναι μια ουσιαστική συμβολή στην πραγματική οικονομία”.
Η “δεύτερη παράλογη πρόταση η οποία απορρίφθηκε” σύμφωνα με όσα είχε ισχυριστεί ο Αλέξης Τσίπρας, ήταν αυτή που αφορούσε τη δυνατότητα μιας χώρας, αν δεν συμφωνεί, να μην επιτρέπει τη διέλευση προσφύγων από μια άλλη χώρα. “Όπως αντιλαμβάνεστε αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα να σταματήσει η ροή και το βάρος να μετατοπίζεται από τη μια μετά την άλλη ως ντόμινο στις χώρες υποδοχής και κυρίως στην Ελλάδα” είχε πει.
Τρία χρόνια μετά έγινε ακριβώς αυτό που υποτίθεται απέτρεψε και οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες έκλεισαν τα σύνορα για τους πρόσφυγες τους οποίους δέχονται πια με το σταγονόμετρο και το πρόβλημα έμεινε στην Ελλάδα.
Η “τρίτη παράλογη πρόταση που απερρίφθη”, ήταν αυτή που αφορούσε τη δυνατότητα να υπάρξει μια νέα επιχείρηση της Frontex στα βόρεια σύνορά μας ώστε να ελέγχει και να αποτρέπει προσφυγικές ροές προς την ΠΓΔΜ ή πιθανώς αργότερα στην Αλβανία. “Απερρίφθη αυτή η πρόταση καθότι την μοναδική και αποκλειστική δικαιοδοσία για τον έλεγχο των βορείων συνόρων μας τον έχει η χώρα μας, φυσικά σε συνεργασία με γειτονικές χώρες”. Λίγους μήνες μετά εφαρμόστηκε και η “τρίτη παράλογη πρόταση” που …απερρίφθη.
Έως τώρα δεν έχουμε μάθει πάντως εάν ο Αλέξης Τσίπρας απέκρυψε από την αρχή την αλήθεια για όσα πραγματικά συμφωνήθηκαν τότε ή αν τον “κορόιδεψαν” οι Ευρωπαίοι, κάνοντας ότι δείχνουν κατανόηση, αλλά φορτώνοντας του το πρόβλημα και αναγκάζοντας τον να αποδεχθεί όλα όσα υποτίθεται ότι είχε απορρίψει.
Η Συμφωνία που δεν είναι συμφωνία αλλά δήλωση!
Τα ελληνικά ΜΜΕ στην πλειοψηφία τους, ακόμα και σήμερα, επιμένουν να μιλούν για “Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας” για το προσφυγικό. Οι πλέον αρμόδιοι όμως, όταν μιλούν επίσημα αντί για την λέξη “συμφωνία” χρησιμοποιούν την λέξη “δήλωση”. Η επίσημη ανακοίνωση άλλωστε, αναφέρεται ξεκάθαρα σε δήλωση και όχι σε συμφωνία (EU-Turkey statement) όπως μπορεί κανείς εύκολα να διαπιστώσει ανατρέχοντας στις πηγές. https://www.consilium.europa.eu/el/press/press-releases/2016/03/18/eu-turkey-statement/
https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2016/03/18/eu-turkey-statement/
Κι αυτό γιατί η αλήθεια είναι ότι δεν υπήρξε ποτέ συμφωνία με νομική ισχύ που να δεσμεύει τα μέρη. Πρόκειται απλώς περί μίας δήλωσης, την οποία όμως τηρεί ως συμφωνία η Ελλάδα και τα περισσότερα ΜΜΕ έχουν αποφύγει να φωτίσουν το θέμα, εξακολουθώντας να αναφέρονται σε “Συμφωνία”.
Το μυστήριο που κανείς δεν προσπάθησε να λύσει εδώ και τρία χρόνια (το γιατί δηλαδή δεν πρόκειται για μια πραγματική συμφωνία) καθώς η κυβέρνηση απέφευγε να το θίξει και τα ΜΜΕ δεν ήθελαν να την ενοχλήσουν, αποκάλυψε πρόσφατα στο φόρουμ των Δελφών ο αρμόδιος Επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος. Μια αποκάλυψη όμως, που πέρασε σχεδόν απαρατήρητη.
Οι αποκαλύψεις του Αβραμόπουλου λίγο πριν από τη λήξη της θητείας του
Ο αρμόδιος Επίτροπος σε μια συζήτηση που είχε στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, ανέφερε ότι το θέμα της μετανάστευσης κυριαρχεί στην παγκόσμια ατζέντα και ότι η διαχείριση του μαζί με το θέμα της ασφάλειας είναι αυτά που βάζουν σε κίνδυνο το οικοδόμημα της ενωμένης Ευρώπης. “…Αυτό το κύμα, το μεταναστευτικό, μην νομίζετε ότι θα τελειώσει από τη μία μέρα στην άλλη. Ήρθε για να μείνει πάρα πολύ καιρό…” είπε, υποστηρίζοντας ότι για εκείνον ο κίνδυνος είναι ο λαϊκισμός και ο εθνικισμός. Ο κ.Αβραμόπουλος υποστήριξε ότι οι ευρωπαϊκές δημοσκοπήσεις δείχνουν την άνοδο των δυνάμεων αυτών, λόγω πρωτίστως του μεταναστευτικού και αποκάλυψε ότι παρότι δεν ειπώθηκε ποτέ δημόσια, στην ΕΕ είχαν γίνει προτάσεις να επανέλθουν συνοριακοί έλεγχοι με την Ελλάδα, καθώς κάποιοι την χαρακτήριζαν “Ανίκανη και αδύναμη να διαχειριστεί τα κοινά ευρωπαϊκά σύνορα”.
https://www.youtube.com/watch?v=CfCspgD1dr4&t=15650s
Η κεντρική Ευρώπη απέδιδε ευθύνες στην Ελλάδα, είπε, αλλά και στην Ιταλία (του Ρέντσι τότε) ότι δεν προστατεύουν τα σύνορα με αποτέλεσμα “να μπουν στην Ευρώπη 1.200.000 πρόσφυγες από την Ελλάδα και κάποιες εκατοντάδες χιλιάδες από αλλού”.
Ο Επίτροπος Μετανάστευσης υποστήριξε πάντως ότι η συνεννόηση με την Τουρκία λειτουργεί, αφού μειώθηκαν οι διελεύσεις, για να παραδεχθεί μετά ότι τα πράγματα δεν είναι καθόλου ιδανικά: “Όσοι δικαιούνται, με βάση την αξιολόγηση της αίτησης τους, πρέπει να παίρνουν τον δρόμο προς την Ευρώπη. Οι υπόλοιποι πρέπει να επιστρέφουν στην Τουρκία. Αν λειτουργούσε όπως έπρεπε να λειτουργεί η διαδικασία, στα νησιά δεν θα έπρεπε να υπάρχει κανένας. Εκεί είναι που έχει σκοντάψει το θέμα στα νησιά. Υπάρχει μια δυσλειτουργία γραφειοκρατικού τύπου”.
Ο κ.Αβραμόπουλος συμφώνησε ότι τα hot spot, παρότι είναι για να αξιολογούν τις αιτήσεις ασύλου έχουν μετατραπεί λόγω της καθυστέρησης της διαδικασίας σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. “Δεν θα έπρεπε, γιατί έχει δοθεί πάρα πολύ μεγάλη βοήθεια στη χώρα για να μπορέσει να αντιμετωπίσει την κατάσταση εκεί…” είπε.
Στη συνέχεια όμως, επιφύλασσε μια ακόμα αποκάλυψη που θα έριχνε φως στο μυστήριο της (μη) Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, όταν έθεσε ένα ερώτημα ρητορικά: “Τι προβλέπει η ευρωτουρκική συνεννόηση; γιατί δεν πρόκειται για συμφωνία, αφού αν ήταν συμφωνία ή σύμβαση, θα έπρεπε να περάσει και από τα κοινοβούλια και δεν θα πέρναγε ποτέ από τα ευρωπαϊκά κοινοβούλια. Βρήκαμε λοιπόν αυτή τη φόρμα”.
Κι έτσι μάθαμε ότι ο λόγος που η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας δεν έγινε ποτέ συμφωνία, ήταν η εκτίμηση των Ευρωπαίων ότι αυτή δεν θα περνούσε ποτέ από τα κοινοβούλια των ευρωπαϊκών χωρών. Παρόλα αυτά βρήκαν τρόπο να εφαρμοστεί και να κάνουν όλοι σαν να έχει νομική ισχύ και να δεσμεύει την Ελλάδα, σε βάρος της οποίας παράγονται ήδη αποτελέσματα, όπως και σε βάρος των προσφύγων.