ΣΥΡΙΖΑ και διαπλοκή: Ρήξη ή διαπραγμάτευση;

Της Βασιλικής Σιούτη

(δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “ΕΠΙΚΑΙΡΑ” στις 28/05/2015 )

Ρήξη με τη διαπλοκή είχε υποσχεθεί προεκλογικά ο ΣΥΡΙΖΑ. Σήμερα κυβερνητικά στελέχη υποστηρίζουν ότι η σύγκρουση μόλις ξεκίνησε, ενώ άλλα μιλούν για διαπραγμάτευση με τους συγκεκριμένους επιχειρηματίες, προκειμένου να τροποποιηθούν και να βελτιωθούν οι συμφωνίες. Τελικά η κυβέρνηση θα προτιμήσει τη ρήξη ή τη διαπραγμάτευση; Για την ώρα είμαστε στο πρελούδιο.

«Η σύγκρουση με τη διαπλοκή έχει ξεκινήσει. Η εξαγγελία για τις συχνότητες είναι το πρώτο μεγάλο βήμα. Η πρόσβαση στην πολιτική εξουσία δια των ΜΜΕ ως μέσο πλουτισμού θα πάψει να υφίσταται» διαβεβαίωνε υπουργός της κυβέρνησης πριν από δύο μέρες. Ο ίδιος υπουργός παραδέχεται ότι στην πράξη μέχρι τώρα δεν έχουν προλάβει να γίνουν και πολλά. Εκτιμά ωστόσο, ότι υπάρχει σοβαρή δικαιολογία: «Μην ξεχνάτε ότι ο πρωθυπουργός μέχρι τώρα καταναλώνει το 95% του χρόνου του στη διαπραγμάτευση» λέει και διαβεβαιώνει ότι δεν υπάρχει θέμα έλλειψης πολιτικής βούλησης. «Όταν ένας από τους επιφανείς του πλούτου αναγκάζεται να πληρώσει 1,8 εκατομμύρια ευρώ, από εκεί που δεν πλήρωνε, είναι μια καλή αρχή».

Λίγες μέρες πριν από την ανάληψη της εξουσίας από τον ΣΥΡΙΖΑ, στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού έλεγε ότι δεν θα τα έβαζαν με όλη τη διαπλοκή, γιατί όπως εξηγούσε, κάτι τέτοιο δεν θα ήταν δυνατό και κυρίως επειδή «δεν μπορούμε να ανοίξουμε όλα τα μέτωπα μαζί». Διαβεβαίωνε ωστόσο, ότι «με κάποιους από αυτούς θα λογαριαστούμε οπωσδήποτε, γιατί και ο κόσμος το περιμένει».

Τέσσερις μήνες μετά, το θέμα της αντιμετώπισης της διαπλοκής έχει μείνει λίγο πίσω, καθώς για την ώρα η κυβέρνηση δεν έχει να παρουσιάσει κάποια χειροπιαστά αποτελέσματα, αλλά όπως λένε τα κυβερνητικά στελέχη: «Η μεγάλη προτεραιότητα μέχρι τώρα ήταν αυτή της διάσωσης της χώρας».

Είναι όμως το θέμα της διαπλοκής μία «πολυτέλεια» που μπορεί να την αφήσει κανείς για αργότερα; ή πρόκειται για παθογένεια που αν δεν αντιμετωπιστεί επειγόντως , δεν θα αφήσει ποτέ καμία κυβέρνηση να προχωρήσει μπροστά;
«Η μάχη με τη διαπλοκή δεν είναι πολυτέλεια, αλλά βασική δέσμευση της κυβέρνησης» απαντά κυβερνητικός αξιωματούχος, που παραδέχεται κι αυτός ότι για την ώρα δεν έχουν γίνει αρκετά.

Ποιες ήταν οι δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ για μέτρα ενάντια στη διαπλοκή προεκλογικά; Με δυο λόγια, όσο αφορά στα ΜΜΕ ήταν : άδειες λειτουργίας από μηδενική βάση και έλεγχος της χρηματοδότησης τους. Για τις δημόσιες συμβάσεις (που αφορούν στους ιδιοκτήτες τους) ήταν : νέο θεσμικό πλαίσιο, τέλος στις φωτογραφικές προκηρύξεις, διαφάνεια σε όλα τα στάδια και αποζημίωση από τις αμαρτωλές συμβάσεις.
Επίσης προεκλογικό μότο του ΣΥΡΙΖΑ ήταν : «Σπάμε το τρίγωνο της διαπλοκής μεταξύ πολιτικών κομμάτων -οικονομικής ολιγαρχίας/ιδιοκτητών ΜΜΕ και τραπεζών. Τήρηση της νομιμότητας παντού. Κράτος δικαίου παντού».

Για την ώρα, οι «ολιγάρχες» -όπως τους αποκαλούσαν πολλά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά, παραμένουν άθικτοι. Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν από μερικές μέρες, σε μία εκδήλωση για το Ελληνικό, παρόντων και υπουργών, η ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Σοφία Σακοράφα ζήτησε να εφαρμοστούν οι νόμοι για όλα όσα έχει πράξει ατιμώρητη μέχρι σήμερα η διαπλοκή, αναφέροντας και το χαρακτηριστικό παράδειγμα του Mall (του ομίλου Λάτση), που έχει κριθεί ως αυθαίρετο από τη δικαιοσύνη, αλλά δεν έχει γίνει τίποτα.

Ο αναπληρωτής υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης Γιώργος Κατρούγκαλος δηλώνει βέβαιος πως η κυβέρνηση αυτή θα εφαρμόσει τόσο τους νόμους, όσο και τις δικαστικές αποφάσεις και αναφέρει ότι δεν υπάρχει περίπτωση να «συνεννοηθεί» με τη διαπλοκή, όπως έκαναν οι προηγούμενες κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ.
Ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Χρήστος Σπίρτζης, δηλώνει ότι ετοιμάζει το νόμο για τις συχνότητες των ΜΜΕ (είναι συναρμόδιος με τον υπουργό Επικρατείας Νίκο Παππά- που είναι ο κύριος υπεύθυνος για το θέμα του χειρισμού της διαπλοκής) και ότι διαπραγματεύεται με τους μεγαλοεργολάβους για να αλλάξουν οι συμβάσεις και για μείωση των διοδίων.

Στο υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων ακουγόταν εδώ και καιρό ως φήμη ότι νέος γενικός γραμματέας Επικοινωνιών θα τοποθετούνταν ο Δημήτρης Τζώρτζης, πρώην στέλεχος της Ιντρακομ και συνεργάτης του Σωκράτη Κόκκαλη. Φήμη η οποία επιβεβαιώθηκε πρόσφατα. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ήταν πρόταση του υπουργού Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού, Γιώργου Σταθάκη. Αποτελεί ωστόσο κοινό μυστικό ότι ο Σωκράτης Κόκκαλης, που τελευταία φαίνεται να επανακάμπτει, διατηρεί καλές σχέσεις με αρκετά στελέχη της κυβέρνησης.

Τίποτα δεν φαίνεται να έχει γίνει για την ώρα και στον τομέα της ενέργειας, στην οποία δραστηριοποιείται σχεδόν το σύνολο της διαπλοκής, κερδίζοντας πολλά εκατομμύρια ευρώ μέχρι τώρα.
«Υπάρχει ένας συγκεκριμένος νωστός μεγαλοεπιχειρηματίας ο οποίος είναι σκανδαλωδώς ευνοημένος από τις κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ που έχει θησαυρίσει σε βάρος της ΔΕΗ» αναφέρουν συνδικαλιστές της ΓΕΝΟΠ. «Εδώ και λίγο καιρό η ΔΕΗ του έχει στείλει εντολή διακοπής ρεύματος επειδή η επιχείρηση του δεν πληρώνει. Πρόκειται για έναν λογαριασμό 54 εκατομμυρίων ευρώ» υποστηρίζουν και επισημαίνουν ότι «αν τα βάλουμε όλα αθροιστικά, τότε μιλάμε για εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ». Οι ίδιοι συνδικαλιστές λένε χαρακτηριστικά: « Θέλουμε να δούμε αν αυτά που έλεγαν προεκλογικά τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ για τη διαπλοκή και τα συμφέροντα, τα εννοούσαν και ελπίζουμε ότι δεν θα αναγκάσουν τη ΔΕΗ να υποχωρήσει από τις νόμιμες απαιτήσεις της όπως έκαναν οι προηγούμενες κυβερνήσεις».

Στελέχη της ΔΕΗ αναφέρουν επίσης ότι μετά την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας στην Ελλάδα, το 99% της παραγωγής Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας δόθηκε σε ιδιώτες. Χαρακτηρίζουν μάλιστα ως σκάνδαλο ότι οι ιδιώτες αυτοί (σχεδόν το σύνολο της διαπλοκής) έχουν εξασφαλίσει εδώ και χρόνια να πληρώνονται σε υψηλές εγγυημένες τιμές (μέσω του τέλους ΑΠΕ –νυν ΕΤΜΕΑΡ- που πληρώνουν οι καταναλωτές) κερδίζοντας εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Αλλά ακόμα μεγαλύτερο σκάνδαλο της διαπλοκής, χαρακτηρίζουν οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ τις μονάδες παραγωγής ενέργειας φυσικού αερίου που έχουν δημιουργήσει για να βρίσκονται απλώς σε διαθεσιμότητα (ενώ δεν χρειάζονται λένε) και πληρώνονται επίσης με εκατομμύρια ευρώ, χωρίς να πουλάνε καν ενέργεια στη ΔΕΗ, μόνο για είναι standby. Συνεργάτες του υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας Παναγιώτη Λαφαζάνη, αναφέρουν ότι έχουν υπόψη τους το θέμα και ότι ο υπουργός θα το εξετάσει.

Τόσο αυτά όμως, όσο και το σύνολο των θεμάτων που αφορούν στη διαπλοκή, παραμένουν ανοιχτά για την ώρα χωρίς να έχει αλλάξει κάτι. Όσο για τους διαπλεκόμενους επιχειρηματίες δείχνουν να τηρούν στάση αναμονής με συμπεριφορά τύπου «μια στο καρφί και μια στο πέταλο». Για την ώρα, στο στόχαστρό τους βρίσκονται περισσότερο η πρόεδρος της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου, ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Βαρουφάκης, η αριστερή πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ και όχι ο ίδιος ο πρωθυπουργός.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι το έργο της χαρτογράφησης της διαπλοκής και των συμφερόντων της έχει αναλάβει ο γενικός γραμματέας συντονισμού του κυβερνητικού έργου, Χριστόφορος Βερναρδάκης, ο οποίος εργάζεται εντατικά συγκεντρώνοντας στοιχεία. Το αν και πως αυτά θα αξιοποιηθούν θα φανεί στο επόμενο διάστημα.